یکی از مهم ترین دستگاه های مورد استفاده در عرصه دندانپزشکی ، دستگاه یونیت دندانپزشکی است که بسیاری از افراد آن را  قلب دندانپزشکی می دانند . هر یونیت ورودی آب و هوا و خروجی فاضلاب را دارا هستند . از نکات مهم در طراحی یونیت این است که هر یونیت به گونه ای طراحی گردد که نشر عفونت را به پایین ترین میزان خود برساند و تمامی وسایل مورد نیاز به آسانی در دسترس دندانپزشک قرار گیرد .

یونیت باید دارای سطح صاف باشد تا به راحتی تمیز گردد و رنگ آن از محلول های ضد عفونی تاثیر نپذیرد و خراب نشود . یونیت دندانپزشکی اولین وسیله ی است که توجه بیمار را به خود جلب میکند . بنابراین در انتخاب و خرید یونیت دندانپزشکی باید دقت لازم را به کار برد

 

اجزای یونیت دندانپزشکی

مهم ترین اجزای یک یونیت عبارتند از : صندلی ، کراشوار ، جعبه باکس ، چراغ روشنایی در ادامه با اجزای مختلف یونیت بیشتر آشنا می شویم :

 

صندلی دندانپزشکی

 از مهم ترین نکاتی که باید به آن دقت کرد ، انعطاف پذیری صندلی یونیت است زیرا ، در طول درمان لازم است بیمار  در ارتفاع های مختلفی قرار بگیرد .

هر صندلی از دو موتور تشکیل شده است . یک موتور برای تنظیم ارتفاع بیمار و قسمت نشیمن گاه و موتور دیگر برای به حرکت در اوردن پشتی میباشد .

صندلی ها از نظر  فیزیکی و ساختاری باهم تفاوت هایی دارند و در سه دسته Z,X,U   یا I قرار میگیرند .

 

پایه و بازوی یونیت

 یونیت دندانپزشکی و همه تجهیزات و قطعاتی که به ان مرتبط است ، بر روی بازوی افقی قرار دارند .

محل این بازو و استقامت مکانیکی آن به نحوی طراحی گردیده که دارای کمترین وزن و لرزش باشد و از تعادل برخوردار باشد .

 

 

 

تابلت

 اصلی ترین قسمت یونیت ، تابلت است که با عنوان میز کنسول دندادنپزشکی نیز شناخته میشود .  این میز در مجاورت صندلی دندادنپزشکی جای دارد  و چپ یا راست قرار گرفتن آن نیز قابل تغییر است .همه اینسترومنت ها بر روی تابلت قرار دارد . معمولا کنترل های یونیت همانند چراغ ، صندلی ، کراشوار ، لیوان پر کن و ... نیز بر روی آن قرار دارد .

تابلت دارای قسمت های متخلف صفحه کلید ، نگاتوسکوپ ، اینسترومنت ها ، سیم ها ، سینی و شلنگ ها می باشد .

اصلی ترین قسمتی که در داخل تابلت قرار دارد ، کنترل بلوک است . این قسمت وظیفه قطع و وصل کردن آب و انتقال آب و هوا را به اینسترومنت ها بر عهده دارد .

 

چراغ

 نور مورد نیاز و دید مناسب برای ناحیه جراحی یا ترمیم توسط چراغ تامین میشود . نکته قابل توجه این است که این نور باید در  برابر آب تا حد مناسب مقاومت داشته باشد و نوری سرد و سفید  و بدون سایه باشد .

از دیگر نکاتی که هنگام خرید باید به ان توجه کرد این است که رنگ نور باید مشابه نور افتاب باشد، زیرا نور زرد و نا کافی موجب خستگی چشم دندانپزشک میشود . جنس شیشه و نوع آن دو تا از عواملی هستند که نور چراغ به آن بستگی داشته و معمولا شدت نور در بازه 8000 تا 24000 می باشد .

لامپ های کوارتز – هالوژن  بهترین گزینه برای انتخاب چراغ هستند . قسمت های مختلف چراغ عبارتند از : لامپ ، رفلکتور ، کلید روشن خاموش و تنظیم شدت نور .

 

کراشوار

کراشوار به منظور  شست و شوی دهان بیمار بعد از ترمیم یا جراحی طراحی گریده است. یک دوش آب لیوان به کراشوار متصل بوده  که اب مورد نیاز برای شست و شو را تامین میکند .  این آب میتواند از طریق شیر آب و یا یک منبع ذخیره آب تامین شود .

از روی تابلت یا سایت نرس میتوان جهت باز و بسته کردن جریان آب استفاده کرد . جریان آب نیز در این قسمت به وسیله شیر برقی کنترل میشود .کراشوار از جنس چینی ، پلاستیکی ، سنگی و ... میباشد . این قسمت از یونیت دارای یک سینک میباشد که قابل جدا شدن است .

 

 

میز دستیار

تمامی دکمه های تابلت بر روی میز دستیار نیز وجود دارد . همچنین بر روی این میز هولدر هایی برای نگهداری اینسترومنت ها ، پوار ، بزاق کش ،لایت کیور ، کویترون ، ساکشن و ... قرار دارد . اینسترومنت ها به نحوی قرار گرفته اند که هنگام برداشته شدن فعالیت خود را شروع کرده و سپس با  قرار گیری دوباره روی هولدر ها فعالیت آنها نیز قطع میشود .

شلنگ هایی که به اینسترومنت ها مرتبط است ، در داخل  میز دستیار  قرار دارد . وظیفه این شلنگ ها منتقل کردن هوا و آب از تابلت به مهره های توربین و نیز کشیدن آب ، خون و بزاق بیمار است . طبق استاندارد های اروپایی شلنگ های سبز برای برای آب ، شلنگ های آبی برای هوا و شلنگ های سفید رنگ برای مخلوط آب و هوا و یا اسپری مورد استفاده می باشد .

 

جعبه جانبی یونیت

اصلی ترین قسمت یونیت جعبه جانبی آن است که ،منبع ذخیره آب ، جدا کننده آمالگام ، بزاق کش ، ولتاز چراغ  و برد تابلت در داخل آن قرار  دارد . بعضی دیگر از انواع جعبه های جانبی دارای بوستر هایی به جهت  رگلاژ فشار هوا  درایور توربین ها و آنگل ها نیز هستند .

منبع ذخیره آب که نیز در این قسمت قرار دارد دارای 3 وظیفه اصلی است :

• استفاده در هنگام قطع بودن آب
• استفاده از سرم فیزیولوژیک در هنگام جراحی
• استفاده از مواد ضد عفونی هنگام شست و شو مسیر آب وشلنگ ها می باشد .

 

پدال

  دارای دو نوع تک کانال و دو کانال میباشد . نحوه کار پدال تک کاناله به این صورت است که هوا توسط یک شلنگ به پدال وارد و از شلنگ دیگر با فشار دادن پدال خارج میشود . ولی در پدال دو کاناله هوا از یک شلنگ وارد شده و سپس از دو شلنگ خارج میگردد .

 

سیستم ساکشن

 از دیگر نکات مهم در هنگام خرید این است که یونیت به علت دید کافی و مناسب و جلوگیری از اتلاف وقت دارای مکنده قوی و مناسب باشد . ساکشن هایی که به صورت سیستم مکش در یونیت وجود دارند ، بیشتر توسط سه راهی ساکشن صورت میگیرند، به نحوی که آب از مسیر اصلی خود انصراف و به فاضلاب راه می یابد که این کار باعث ایجاد یک مکش قوی در سیستم میشود .

 

 

ساکشن مرکزی

این سیستم همانند جارو برقی عمل کرده که دارای قدرت 10 تا 15 برابری بیشتر از ساکشن های معمولی است

 

بزاق کش

 بزاق کش نیز با آب یا هوا کار میکند . همنطور که از اسمش پیداست برای مکش بزاق دهان بیمار استفاده میشود و مکش آن نسبتا ضعیف بوده . هرچقدر فشار آب یا هوا بیشتر باشد به همان اندازه عملکرد مکش نیز بهتر میشود .نکته حائز اهمیت این است که برای بزاق غلیظ ، مایعات چرکی و کشیدن خون از بزاق کش استفاده نمیشود .

 

 

انواع یونیت دندانپزشکی :

یونیت ها به دو دسته یونیت با شلنگ بالا و یونیت با شلنگ آویز (که به این دسته کویلی و یا تلفنی نیز میگویند ) تقسیم میشوند . این دسته بندی بر اساس اتصال اینسترومنت های چرخشی و پوار آب و هوا صورت گرفته است .

البته یونیت ها بر اساس نحوه نصب آن نیز دارای دسته بندی های مختلفی هستند . برای مثال به دو دسته  متحرک و ثابت میتوان اشاره کرد . دسته ثابت این دستگاه ها به آسانی قابل حمل نیستند زیرا به کف زمین متصل بوده ولی دسته متحرک همانطور که از اسمشان میتوان فهمید به آسانی قابل حمل و حرکت هستند.

بیشترین تفاوت یونیت ها به دلیل دسته بندی های بالا ، کیفیت ، عملکرد ، توانایی ها و قابلیت ها میباشد.

 

برند های تولید کننده یونیت دندانپزشکی :

 

بهترین و معتبر ترین برند های خارجی یونیت دندانپزشکی :

• یونیت دندانپزشکی میلیونیکو
• یونیت دندانپزشکی دیپلمات
• یونیت دندانپزشکی ویتالی

 

 

بهترین برند های ایرانی یونیت دندانپزشکی :

• وصال گستر (محبوب ترین و با کیفیت ترین برند )
• فیروز دنتال
• پارس دنتال
• دنتوس
• شیک طب
• فخر سینا
• ملورین ( ارزان ترین )

 

چگونگی مراقبت از  یونیت دندانپزشکی :

استفاده از فرز کهنه و فرسوده ، ضربه وارد کردن به دستگاه ، فشار های نامناسب ، استفاده زیاد و شناور کردن در محلول های ضد عفونی ، عدم روغن کاری و .... از جمله کار هایی است که موجب خرابی دستگاه شده و کارایی آن را پایین می اورد .

 

مطلب پیشنهادی: اصول نگهداری از تجهیزات دندانپزشکی

مطلب پیشنهادی : همه چیز در مورد رادیوگرافی دندانپزشکی

 

نکته بسیار مهم که باید در نظر گرفت این است که علامت اتوکلاو ایبل روی توربین و هند پیس حتما درج شده باشد . درج این علامت به معنای این است که این دستکاه قابل اتوکلاو است .

تاکید میشود که این دستگاه قبل و بعد از اتوکلاو  حتما  روغن کاری شود .

هنگام اتمام کار فرز را حتما خارج کنید .

دستگاه را با اسپری Deconex ضد عفونی کرده . در صورتی که به این اسپری دسترسی ندارید میتوانید برای انجام این عمل از گاز آغشته به محلول های ضد عفونی بهره ببرید .

اگر موارد ذکر شده را انجام دهید  کارایی دستگاه شما بیشتر شده و خرابی ان را به تعویق می اندازید .

 

منبع : جهان دنتال