استیبل کوین (Stablecoin) یا ارز دیجیتال باثبات چیست؟
استیبل کوینها (Stablecoins)، ارزهای دیجیتال باثبات یا ارزهای دیجیتال با قیمت ثابت، یکی از نوآوریهای جالب دنیای ارزهای دیجیتال هستند. میدانید که ویژگی بارز این ارزها، ثبات قیمت آنهاست. قیمت این ارزها در شرایط مختلف ثابت است و مانند سایر انواع ارزهای دیجیتال دچار نوسان نمیشود.
برخی از استیبل کوینهای شناختهشده مانند تتر برای حفظ ثبات قیمت خود، از یک ارز فیات (پول رایج) مانند دلار آمریکا بهعنوان پشتوانه استفاده میکنند. همین باعث شده که بسیاری گمان کنند همه استیبل کوینها با پشتوانه ارزهای فیات تولید میشوند؛ در صورتی که ما اکنون استیبل کوین طلا هم داریم؛ ارز دیجیتالی که قیمت آن همیشه با قیمت جهانی طلا برابر است.
در این مقاله که بهکمک مقالهای از وبسایت کوین تلگراف گردآوری شده است، ابتدا به زبان ساده توضیح میدهیم که استیبل کوین چیست و چطور قیمت آن همیشه ثابت میماند و سپس انواع استیبل کوینها را با ارائه مثال بررسی میکنیم. در پایان هم نگاهی خواهیم داشت به کاربردهای استیبل کوینها و همچنین خطرات و آسیبهایی که این نوع دارایی میتواند ایجاد کند.
استیبل کوین چیست و چرا قیمت ثابت دارد؟
استیبل کوینها ارزهای دیجیتالی هستند که از روشهای مختلفی برای ثابت نگهداشتن ارزش آنها استفاده میشود. آنها ارزهای دیجیتالی هستند که با این هدف طراحی شدهاند که ثبات قیمتی شبیه به آن چیزی که در ارزهای فیات قوی مشاهده میکنیم را برای ارزهای دیجیتال به ارمغان بیاورند و در عین حال، امنیت، سرعت بالا و هزینه اندک تراکنشهای داراییهای مجازی را حفظ کنند.
استیبل کوینها در ابتدا به وجود آمده بودند تا تأثیر نوسانات قیمتی ارزهای دیجیتال را در معاملات به حداقل برسانند و بهعنوان یک پل ارتباطی برای مؤسسات مالی و سرمایهگذاری جریان اصلی عمل کنند؛ اما اکنون آنها تلاش میکنند تا راه خود را به حوزه امور مالی غیرمتمرکز (دیفای) و بانکداری معمولی باز کنند، هزینههای پرداختها را کاهش دهند و از حجم فشار آنها کم کنند.
انواع استیبل کوینها
استیبل کوینها بر اساس نحوه عملکردشان به ۵ دسته کلی تقسیم میشوند. برخی از آنها از ارزهای فیات بهعنوان پشتوانه استفاده میکنند؛ پشتوانه برخی از آنها داراییهایی مانند طلاست؛ ثبات قیمت برخی از آنها به پشتوانه ارزهای دیجیتال دیگر تأمین میشود و برخی از آنها از الگوریتمهایی خاص برای حفظ ثبات قیمت استفاده میکنند. برخی از استیبل کوینها مانند توکنهای رپد (Wrapped tokens) هم اساساً قیمت ثابتی ندارند و قیمت آنها وابسته به ارز دیجیتال پشتوانه آنها (مانند بیت کوین یا اتر) است.
استیبل کوین با پشتوانه پول ملی
استیبل کوینهای با پشتوانه فیات، همیشه ارزشی معادل واحدهای فیات پشتوانه خود دارند؛ به این صورت که در ازای عرضه هر کوین جدید به بازار، یک واحد از ارز فیات به خزانه این استیبل کوین افزوده خواهد شد.
استیبل کوینهای با پشتوانه ارزهای فیاتی نظیر دلار آمریکا، یورو و ین، اولین و سادهترین استیبل کوینها هستند که با نسبت یکبهیک پشتیبانی میشوند. تا زمانی که ارزش ارز اصلی و پایه (و یا سبدی از ارزها، آنطور که لیبرا در ابتدا پیشنهاد داده بود) ثابت بماند، استیبل کوین ارزش خود را حفظ خواهد کرد. آنها اساساً اعتبار خود را از اعتبار صادرکننده ارز فیات وام میگیرند و این بانک مرکزی کشور است که از ارزش آنها محافظت میکند.
تتر (USDT) با ارزش بازار ۶۲.۲ میلیارد دلاری (در زمان نوشتن این مطلب)، با اختلاف زیاد بزرگترین استیبل کوین با پشتوانه فیات محسوب میشود. دیگر استیبل کوینهای برجسته از جمله یواسدیکوین (USDC) متعلق به شرکتهای سیرکل (Circle) و کوین بیس با ۲۳ میلیارد دلار، بایننس یواسدی (BUSD) با ۹.۶ میلیارد دلار و دای (DAI) با ۴.۸ میلیارد دلار در ردههای بعدی قرار میگیرند.
تتر برای مدتها مدعی بود که بهصورت ۱۰۰ درصدی با دلار آمریکا پشتیبانی میشود؛ اما پس از آنکه دادستان عمومی نیویورک از تتر شکایت کرد، مشخص شد که ۲۶ درصد از این تترها، بدهیهای صرافی بیتفینکس به تتر هستند (بیتفینکس شرکت خواهر تتر به شمار میرود). تتر اخیراً اعلام کرده است که حدود ۳ درصد از ذخایر نقدی این شرکت را پول نقد تشکیل میدهد.
استیبل کوین با پشتوانه دارایی
تتر گلد؛ یک استیبل کوین با پشتوانه دارایی (طلا)
استیبل کوینی که با دارایی پشتیبانی میشود، شبیه به نوع با پشتوانه فیات است؛ با این تفاوت که داراییهای فیزیکی نظیر طلا را بهعنوان پشتوانه نگهداری میکند.
استیبل کوینهای با پشتوانه دارایی، ارزهای فیات را با طیف متنوعی از وثیقههای ملموس جایگزین میکنند؛ که در این بین طلا که یک ذخیره ارزش سنتی به شمار میآید، یکی از رایجترین این وثیقههاست.
با این حال، برخی دیگر از استیبل کوینهای با پشتوانه دارایی هم وجود دارند که با سبدی از فلزات گرانبها و یا حتی با املاک و مستغلات سوئیس پشتیبانی میشوند. عموماً این دسته از استیبل کوینها با میزان مشخصی از کالا مرتبط هستند، در یک مکان شناختهشده ذخیره میشوند و اغلب تحت حسابرسیهای معتبر بینالمللی قرار میگیرند؛ موضوعی که تتر مدتها از آن اجتناب میکرد.
یکی از نمونههای مشهور استیبل کوین با پشتوانه دارایی، تتر گلد (XAUT) است که از سوی شرکت تتر عرضه شده است. هر واحد تتر گلد برابر با یک اونس طلای لندن است.
از نمونههای دیگر استیبل کوینهای با پشتوانه دارایی میتوان به پکس گلد (Pax Gold) و دیجیکس گلد (Digix Gold) اشاره کرد.
پکس گلد یک توکن ERC۲۰ است که چارلز کاسکاریلا (Charles Cascarilla)، مدیرعامل پکسوس آن را ایجاد کرده است. این توکن با یک تروی اونس طلای خالص لندن پشتیبانی میشود. این میزان طلا در انبار شرکت برینک (Brink) در پایتخت انگلیس که موردتأیید انجمن بازار شمش لندن (LMBA) است، نگهداری میشود. دارندگان پکس گلد میتوانند در هر زمان دلخواه، توکنهای خود را معامله کرده و در ازای آنها طلای واقعی دریافت کنند.
دیجیکس گلد هم معادل یک گرم طلای خالص ۹۹.۹۹ درصد است که در سنگاپور ذخیره شده و هر سه ماه یک بار حسابرسی میشود.
استیبل کوین با پشتوانه ارز دیجیتال
دای؛ یک استیبل کوین غیرمتمرکزِ دلاری با پشتوانه ارز دیجیتال
استیبل کوینهای با پشتوانه ارز دیجیتال از وامهایی با وثیقه مازاد استفاده میکنند تا ارزششان را ثابت نگه دارند.
استیبل کوینهای مبتنی بر ارز دیجیتال با سبدی از یک یا چند ارز دیجیتال پشتیبانی میشوند. از آنجایی که ارزهای دیجیتال خود بسیار بیثبات هستند، این استیبل کوینها وامهایی با وثیقه مازاد بسیار زیاد ارائه میدهند و از وامگیرندگان میخواهند توکنهای خود را در قراردادهای هوشمند قفل کنند. در صورتی که ارزش وثیقه بیش از حد کاهش یابد، توکنهای وثیقه نقد میشوند تا از ضررهای بیشتر جلوگیری شود.
یکی از معروفترین استیبل کوینهای با پشتوانه ارز دیجیتال، دای (DAI) نام دارد که ارزشی معادل یک دلار داشته و متعلق به پلتفرمی به نام میکردائو (MakerDAO) است.
دای یک استیبل کوین غیرمتمرکز است و برای استفاده از آن نیازی به اعتماد به هیچ نهاد ثالثی نیست. برخلاف سایر ارزهای دیجیتال باثبات که قیمتشان با پشتوانه فیات سپردهگذاریشده در بانک ثابت میماند، قیمت دای با وثیقهگذاری یک ارز دیجیتال مانند اتریوم در یک قرارداد هوشمند بهنام «صندوق سپردهگذاری» ثابت میماند.
برای تولید دای، کاربر باید ارز دیجیتال خود را در یک «صندوق سپردهگذاری» یا «Vault» واریز کند. این صندوق سابقاً «Collateralized Debt Position» و یا به اختصار «CDP» نامیده میشد. در ابتدا برای وثیقهگذاری در این صندوق فقط از اتر استفاده میشد؛ اما در حال حاضر از بعضی ارزهای دیجیتال دیگر مانند BAT هم میتوان برای وثیقهگذاری استفاده کرد.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره دای و بهطور کلی این نوع استیبل کوین مطالعه مقاله «دای چیست؟» را به شما توصیه میکنیم.
منبع: https://drsadeghinia.com/