سیاتیک چیست؟

اولین عنوان از مقاله کنونی، ارائه مفهومی از چیستی سیاتیک می باشد. همانطور که در مقدمه نیز عنوان شد، سیاتیک به نوعی درد اطلاق می شود که بخاطر تحریک عصبی به این نام می باشد. این عصب از طولانی ترین و کلفت ترین عصب های موجود در بدن بوده و اندازه آن به مقدار انگشت می رسد. این عصب، دارای 5 ریشه می باشد. از این 5 ریشه، 2 مورد آن در بخش کمر و ستون فقرات و 3 مورد دیگر آن نیز در انتهای ستون فقرات و در محلی به نام استخوان خارجی وجود دارد. در مجموع کل این ریشه ها تجمیع شده و دو بخش عصب سمت چپ و راست را تشکیل می دهند. معمولا به هر دردی که در بخش پایینی کمر بوجود می آید و به پا منتقل می شود، سیاتیک گفته می شود. لازم به ذکر است که در هر طرف از بدن، یک عصب سیاتیک از باسن به سمت پا کشیده شده است و تا انگشتان پا ادامه پیدا می کنند.

سیاتیک چه علائمی دارد؟

درد سیاتیک، توسط علائمی خاص قابل شناسایی می باشد. در واقع یک شخص با احساساتی که از درد و علائم آن دارد، می تواند این درد را تشخیص دهد. این علائم شامل موارد زیادی می باشد. در زیر به مهم ترین آن ها اشاره شده است:

• اولین علامت سیاتیک، احساس درد در نواحی انتهایی کمر، باسن و انتهای پا می باشد.
• اگر نواحی ذکر شده در مورد نخست، باعث ایجاد بی حسی یا ضعف شود، دیگر علامت این درد می باشد.
• عدم کنترل روده و مثانه، می تواند عاملی دیگر در تشخیص سیاتیک باشد.
• احساس درد که با حرکت، افزایش پیدا می کند و رو به وخامت می رود.
• عدم توانایی در حرکت.
• احساس سوزن سوزن شدن در نواحی ساق و انگشتان پا.

همانطور که مشاهده کردید، هر یک از عوامل فوق، می تواند نشانه ای از درد سیاتیک باشند. البته که تمامی موارد تنها مربوط به این درد نمی باشند و ممکن است این علائم، برای بیماری های دیگر نمایان شده باشند. چنین مواردی از اصلی ترین نشانه های درد سیاتیک می باشند.در ناحیه انتهایی کمر، این درد خود را نشان می دهد

رگ سیاتیک چیست؟

در رابطه با این عنوان، باید بگوییم که سیاتیک یک رگ نمی باشد؛ بلکه یک عصب است. در واقع در اصطلاحات و علم پزشکی، رگ به یک لوله ای گفته می شود که درون آن خالی بوده و خون از طریق این لوله ها، وارد اندام ها می شود. در طرف مقابل، عصب یک لوله یا شکلی بدین صورت می باشد که دارای محفظه ی درونی پری بوده و از طریق آن، می توان پیام ها را به اندام ها منتقل کرد. همانطور که مشاهده کردید، سیاتیک نوعی عصب می باشد که در صورت تحریک و آسیب پذیری، باعث ایجاد درد می شود. نکته ی جالب درباره ی این عصب، این می باشد که کارایی تحرکی دارد. یعنی این عصب باعث می شود اشخاص بتوانند بایستند، راه بروند و تحرک لازم را داشته باشند. در نتیجه هرگونه آسیب پذیری آن، باعث می شود فرآیند تحرک شخص با اختلال مواجه شود.

عواملی که باعث ایجاد درد سیاتیک می شوند

پزشکان و متخصصین، با بررسی ها و آزمایش هایی که انجام دادند، به این موضوع رسیده اند که برخی از عوامل، ارتباط مستقیمی با ایجاد درد سیاتیک دارند. در ادامه به این موارد اشاره شده است. یکی از عواملی که ممکن است باعث ایجاد درد سیاتیک شود، دیسک لغزنده می باشد. وجود دیسک های لغزنده، باعث می شود ریشه عصبی دچار فشار شود و با بیرون زدن آن ها، این درد احساس شود. مورد بعدی، تنگی نخاع می باشد. وقتی نخاع به مقدار زیادی تنگ و باریک می شود، فضای لازم برای عصب ها را کاهش می دهد. همین موضوع عاملی بر ایجاد و تشدید سیاتیک می باشد. آرتروز در استخوان ها، تومور در کانال های نخاعی، بیماری دیسک انحطاطی، سندروم های Cauda equina و Piriformis نیز از دیگر عواملی می باشد که می تواند در ایجاد درد سیاتیک، موثر واثع شود. این عوامل ممکن است در اثر هرگونه آسیب شدیدی نظیر تصادف یا برخورد محکم بوجود بیاید.فعالیت های مداوم که فشار روی کمر می آورند، باعث ایجاد این درد می شوند

راه های تشخیص بیماری سیاتیک

درد سیاتیک، از طریق مشاهده الگو های مختلفی قابل تشخیص می باشد. در برخی از افراد، مشاهده شده است که در ناحیه باسن و پا، دچار سوزن سوزن شده اند. این موضوع در برخی از افراد به گونه ای بوده است که وضعیت تحرک و حرکتی آن ها با اختلال همراه شده است. در برخی دیگر از افراد، مشاهده شده است که یک سمت از بدن افراد و عمدتا در ناحیه پا و لگن، دچار درد شده اند. البته که این درد گهگداری با بی حسی نیز همراه شده است. به طور کلی، این درد معمولا آزار دهنده بوده و افراد را با ضعف و بی حسی مواجه می کند. عمده ی درد های مشاهده شده ناشی از سیاتیک در افراد، در بخش پایین کمر و پا ( مخصوصا ساق ) می باشد. معمولا هنگامی که فشار زیادی به کمر خود وارد نمایید، این درد خود را بروز می دهد.

روش های درمان درد سیاتیک

پزشکان برای درمان درد سیاتیک، دو روش کلی استفاده از روش های غیر جراحی و جراحی را پیشنهاد کرده اند. روش جراحی در عنوان بعدی به طور کامل مورد بحث قرار می گیرد. روش غیر جراحی را می توان تحت 4 مولفه اجرا کرد. روش نخست، استفاده از دارو های مخصوص می باشد. برای کاهش هرگونه التهاب و تورم، می توان از دارو های رایج موجود در این زمینه استفاده کردو آسپرین و استامینوفن، نمونه ای از این دارو ها می باشند. در روش دوم، می توان از فیزیوتراپی استفاده کرد. در این روش، یک شخص متخصص با ارائه ورزش هایی، باعث می شود کشش موجود برای انعطاف پذیری در عضلات شکل بگیرد و رفته رفته این درد، التیام یابد. روش سوم، تزریق کورتیکواستروئید می باشد. این دارو به عنوان نوعی درمان سرپایی انجام می گیرد و تزریق آن در بخش کمر، باعث می شود درد شخص کاهش یابد. روش آخر نیز استفاده از کمپرس های آب سرد و گرم می باشد.

منبع : درمان سیاتیک دکتر سنجری

تنگی کانال نخاعی کمر
تنگی کانال نخاعی کمری ناشی از دژنراسیون یک بیماری بسیار شایع در افراد مسن است که منجر به باریک شدن کانال نخاعی در ستون فقرات کمری می شود. در برخی موارد به دلیل درد و احساس سنگینی در پاها به کاهش قابل توجه کیفیت زندگی منجر می شود و کمردرد نیز بروز می کند. اگر اقدامات محافظه کارانه دیگر موفقیت آمیز نباشد، رفع فشار جراحی یکی از موفق ترین عمل ها در ارتوپدی است.

فرکانس
تنگی دژنراتیو ستون فقرات یکی از شایع ترین بیماری های ستون فقرات در افراد مسن است و شایع ترین دلیل جراحی ستون فقرات در سراسر جهان است. این بیماری بیشتر از سن 60 سالگی با افزایش واضح در سن بروز می کند. هر سال حدود پنج مورد جدید به ازای هر 100000 نفر وجود دارد.

علل
تغییرات در دیسک های بین مهره ای، رباط ها و مفاصل مهره ای
عرض کانال نخاعی توسط دیسک های بین مهره ای، ساختارهای رباط (ligamentum flavum = رباط زرد) و مفاصل مهره در هر دو طرف تعیین می شود. تغییر در این ساختارها به دلیل سایش و پارگی (فتق دیسک، آرتروز، ضخیم شدن رباط) می تواند باعث باریک شدن کانال نخاعی به صورت جداگانه یا ترکیبی شود.

ساییدگی بخشی از ستون فقرات (بخش) معمولاً از دیسک بین مهره ای شروع می شود که ممکن است در طول سال ها خشک شود و قد خود را از دست بدهد. در برخی موارد دیسک بین مهره ای در جهت کانال نخاعی (کانال نخاعی) بیرون زده است. . این برآمدگی در حال حاضر منجر به باریک شدن کانال نخاعی می شود. از دست دادن ارتفاع دیسک بین مهره ای منجر به بارگذاری بیش از حد مفاصل مهره های کوچک متعلق به همان بخش می شود که باعث ایجاد آرتروز می شود.

یکی از نشانه های معمول آرتروز، تشکیل خارهای استخوانی در مفصل آسیب دیده است. این خارهای استخوانی می توانند کانال نخاعی را باریک کنند. بخش پوشیدنی چیزی را نشان می دهد که به عنوان میکروبی ثباتی شناخته می شود، و بدن سعی می کند این بی ثباتی را از جمله با تغییر ترکیب رباط های بخش و با ضخیم شدن این رباط ها جبران کند.

در کانال نخاعی به اصطلاح رباط های زرد وجود دارد که در این زمینه ضخیم تر (هیپرتروفیک) نیز می شوند. از آنجایی که آنها در کانال نخاعی استخوانی قرار دارند و وقتی ضخیم تر می شوند نمی توانند به سمت بیرون حرکت کنند، ضخیم شدن این رباط ها منجر به باریک شدن کانال نخاعی به سمت داخل می شود.

به طور معمول، همه بیماران با کانال نخاعی باریک، ضخیم شدن رباط های زرد را نشان می دهند، گاهی اوقات خارهای استخوانی روی مفاصل و بیرون زدگی دیسک بین مهره ای نیز ممکن است رخ دهد.

اختلال اعصاب
در کانال نخاعی، در ناحیه ستون فقرات کمری که اغلب تحت تأثیر تنگی قرار می‌گیرد، به‌ویژه اعصابی که مسئول تغذیه پاها هستند، در یک کیسه مننژیال (لوله دورال) محافظت می‌شوند.

رگ های خونی متعددی بین این کیسه مننژیال از یک سو و مرز استخوانی کانال نخاعی و رباط های زرد ضخیم شده، خارهای استخوانی و دیسک های بیرون زده از سوی دیگر قرار دارند.

هنگام راه رفتن، افزایش قابل توجهی در جریان خون در این رگ ها وجود دارد. این باعث می شود آنها متورم شوند و به لوله دورال فشار وارد کنند. این منجر به درد در هر دو پا هنگام راه رفتن می شود که برای تنگی کانال نخاعی معمول است. هنگام ایستادن در حالت استراحت یا دراز کشیدن، فشار عروقی دوباره کاهش می یابد و درد پا کاهش می یابد.

علاوه بر مشکلات پا در هر دو طرف، اعصاب فردی می توانند به دلیل فشار (به اصطلاح درد رادیکولار) مشکلاتی ایجاد کنند.

سایر عوامل تأثیرگذار
علاوه بر این، برآمدگی در کپسول مفصلی (کیست سینوویال) مفاصل کوچک مهره ای یا تجمع بیش از حد بافت چربی (لیپوماتوز اپیدورال) می تواند کانال نخاعی را باریک کند.

موقعیت تنه همچنین می تواند بر اندازه کانال نخاعی تأثیر بگذارد. از نظر آناتومیک، وقتی به جلو خم می‌شوید، کانال نخاعی کمی منبسط می‌شود که منجر به بهبود علائم می‌شود. بنابراین راه رفتن با تکیه رو به جلو، مثلاً روی واکر، راه رفتن را برای بیمار آسان می کند.

علائم و دوره
علائم تنگی کانال نخاعی می تواند خود را در دو تصویر بالینی مشخص با درجات مختلف نشان دهد. علامت اصلی درد پا هنگام راه رفتن است.

منبع خبری :https://orthinform.de/lexikon/lumbale-spinalkanalstenose

ادرس سایت دکتر رضا سنجری جراح مغزو اعصاب :

www.drrezasanjari.com